Εκστρατεία μνήμης
.... Το πρώτο μυθιστόρημα του Τόλη Νικηφόρου ¨Η γοητεία των δευτερολέπτων¨, ύστερα από 11 ποιητικές συλλογές, 5 συλλογές διηγημάτων και 3 παραμύθια, είναι ολοκληρωτικά μια εκστρατεία μνήμης που, εντελώς ρεαλιστικά, με μορφή θα έλεγα ενός ανθρωπιστικού χρονικού, διατρέχει την περίοδο από τα μέσα της δικτατορίας έως τον καταστρεπτικό σεισμό της Θεσσαλονίκης. Πράγματι, με ισχυρές ποιητικές δόσεις και προσμίξεις, παρακολουθούμε τον ανηφορικό δρόμο του ίδιου του δημιουργού αυτά τα χρόνια, που περιγράφουν σπονδυλωτά τόσο τις πολιτικές και κοινωνικές πεποιθήσεις όσο και τις επαγγελματικές ή ψυχαγωγικές του προτιμήσεις. Για να φθάσουμε στον σεισμό, του οποίου η γοητεία των δευτερολέπτων που διαρκεί, είναι ικανή να ανατρέψει οποιαδήποτε καθημερινή ή μικροαστική θέση και άποψη για τις ανάγκες μας, όσο κι εκείνες ακόμη των φιλοσοφικών μας αναζητήσεων.
Ο συγγραφέας, έχοντας ζήσει στην Αγγλία για μεγάλο χρονικό διάστημα, έχοντας ταξιδέψει σ' ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο,έχοντας γνωρίσει ανθρώπους και πολιτισμούς και πάνω απ' όλα έχοντας γράψει τις εμπειρίες και τα βιώματά του, ασφαλώς ακόμη και στον σεισμό που προκαλεί μιαν ατέλειωτη και δαπανηρή δυστυχία, έχει τη δύναμη και το κουράγιο να αντιμετωπίσει την κατάσταση με την κουλτούρα και την ψυχική αίσθηση ευθύνης που πρέπει να διακρίνει κάποιον στις δύσκολες στιγμές. Ενώ, όπως είπαμε, χρονικογραφικά, παρά την έντονη ατμοσφαιρική τεχνική που διαπνέει το βιβλίο, καταθέτει μέσα από την προσωπική οπτική του γωνία, κάθε τι που εκείνες τις ώρες για τους άλλους περνούσε απαρατήρητο ή τουλάχιστον όχι σε τέτοιο βαθμό που ο ίδιος εισέπραττε τα γεγονότα, αφήνοντας μια σοβαρότατη μαρτυρία για τα διαδραματισθέντα και επικυρώνοντας ένα φυσικό φαινόμενο ως μέρος της ιστορίας της συγκεκριμένης πόλης.
Πολλά από τα επιμέρους κεφάλαια στη ¨Γοητεία των δευτερολέπτων¨ μας ξεναγούν σε χώρες, πόλεις, τόπους, σημεία, δρόμους, κτίρια, άλλες γνώριμες, άλλες άγνωστες, άλλες οικείες, άλλες παράδοξες, άλλες λογοτεχνικές, άλλες τυπικές και ουδέτερες. Γιατί, αληθινά, ο Νικηφόρου είναι ένας κοσμοπολίτης που πρώτα απ' όλα γνωρίζει καλά την ιδιαίτερη πατρίδα του, τους κατοίκους της, τη συμπεριφορά αυτών των ανθρώπων και την καταγωγή τους, και στη συνέχεια, ως πολίτης του κόσμου, μπορεί να εκφράσει με την ιδιαίτερη ψυχογραφία που εκπέμπει και την ελληνική γλώσσα, που κατέχει άριστα, το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Σαν άτομο δε, που επαγγελματικά κινήθηκε σε εφαρμοσμένους οικονομικούς χώρους και παράλληλα ως ποιητής σε δρομολογημένες από τη φύση του αναχωρήσεις, μπορεί να βρίσκεται στις αναγνωριστικές μας προθέσεις, όσο κι αν πολλές φορές όλοι αφηνόμαστε να θαυμάζουμε τις κατακτήσεις του.
Χρ. Παπαγεωργίου, Η γοητεία των δευτερολέπτων, εφημ. Αυγή, 31.1.2002