Στα ποιήματα που έγραψε ο Τόλης Νικηφόρου ως το 1980 και που μια ευρεία επιλογή τους δημοσιεύτηκε τον ίδιο χρόνο, συγκεντρωμένη στο, Με τη φωτιά στα μάτια, είναι πιο ευδιάκριτος ο συναισθηματικός κραδασμός. Εικόνες που διαδέχονται η μια την άλλη με αλματώδεις κινήσεις, με απότομες συναισθηματικές μεταπτώσεις, που άλλοτε θέλουν να αποτυπώσουν την ένταση του ερωτικού πάθους και άλλοτε την έκρηξη ενός προμηθεϊκού οράματος, καταλυτικού των πάντων. Σ' αυτά τα μαγιακοφσκικής γενεαλογίας ποιήματα, η φωνή υψώνεται μ' έναν δυναμισμό απρόσμενο, εκφράζοντας με οξύ τρόπο την ηθική και πολιτική στάση του ποιητή. Και αυτό τη στιγμή που σε άλλους θεσσαλονικείς ποιητές της γενιάς του Νικηφόρου - λόγου χάριν στον Ανέστη Ευαγγέλου, στον Πρόδρομο Μάρκογλου και στον κάπως νεότερο Γιάννη Καρατζόγλου - έχουν αναδιπλωθεί τα κοινωνικά οράματα και περνούν στο έργο τους μέσω συμβόλων.
Αυτή η ρομαντική παραφορά, που συνήθως χρησιμοποιεί για να εκφράσει επικές ή αποκαλυπτικές εικόνες, αιφνίδια μεταστρέφεται με τη συλλογή, Ο πλοηγός του απείρου, και κυρίως με την επόμενη, Ξένες χώρες, παίρνοντας τη μορφή ενός ελεγειακού λόγου που γίνεται πλέον ο κυρίαρχος λόγος, καθώς εστιάζεται και κοχλιώνεται στην εσωτερική ζωή του ποιητή. Το βλέμμα δεν ακολουθεί πια βιαστικά το περίγραμμα των προσώπων και των πραγμάτων, αλλά προσπαθεί να αποδώσει στοχαστικά, βραδυπορώντας πολλές φορές σε αποχρώσεις ή σε λεπτομέρειες που απέκτησαν ένα ουσιαστικότερο νόημα, αυτό που ιδιαίτερα σημαίνουν. Εγκαρτέρηση, εξοικείωση με την καθημερινή φθορά της ζωής, λυρική ευαισθησία, αναζήτηση της ομορφιάς ως αξίας μοναδικής αλλά πάντοτε προσωπικά μετρήσιμης. Επιπλέον, ας σημειωθεί ότι στη δεύτερη αυτή περίοδο του έργου του, ο Νικηφόρου διατηρεί ακέραιο ένα από τα προγενέστερα στοιχεία της εκφραστικής του, τη ρυθμική του γλώσσα. Ανεξάρτητα μάλιστα από το ότι έχει υποχωρήσει η ένταση της φωνής του και έχει μεταβληθεί σημαντικά η τεχνική της ποιητικής του σύνθεσης, η στιχουργική του ακολουθεί και τώρα μια κίνηση κυκλική - με επαναλήψεις λέξεων και συνηχήσεις άλλων - που ενισχύουν με κυματοειδή τρόπο τον ρυθμικό του λόγο.
Αλέξης Ζήρας, Κ. Γ. Παπαγεωργίου, Η Ελληνική Ποίηση,
Β΄Μεταπολεμική Γενιά, Ανθολογία-Γραμματολογία, Εκδ. Σοκόλη, 2002